Werken in NZ
Blijf op de hoogte en volg Jelle
19 Juli 2015 | Nieuw Zeeland, Turangi
De laatste blog is alweer een tijdje geleden.. Bedankt voor jullie leuke reacties! Fijn om die te lezen :)
Maar het is hoog tijd voor een update! Het heeft even geduurd, aangezien er de afgelopen weken niet bijzonder veel gebeurd is en ik de afgelopen 2 weken grieperig/verkouden ben geweest en überhaupt weinig anders heb gedaan dan werken en slapen.. Maar nu ben ik helemaal beter en weer vol energie om een nieuw verhaal te typen! :)
Ik ben intussen helemaal gewend hier; ik voel me helemaal thuis in mijn huisje en op het werk. Ook aan het accent ben ik intussen grotendeels gewend, al heeft dat wel wat tijd gekost.. Voor de oningewijden een paar voorbeelden:
Klinkers worden vaak lang getrokken en qua klank wat verdraaid (bijv. Taupo wordt uitgesproken als tow-poar). Al helemaal als er een r achter staat (car wordt uitgesproken als caa, far klinkt als faa, enz.). De i wordt uitgesproken als e (bijv. fix klinkt als fex). En andersom wordt e als i uigesproken (bijv. weather klinkt als wither, bed als biiid, met langgerekte i). Zorgde bij mij af en toe wel voor wat verwarring zoals je je voor kunt stellen.. Bijvoorbeeld als er dan een radioreclame voorbijkomt voor shit-boss ("for all your shits, baaans and workshops").. He, what the hell??... O wacht... SHED-boss.. ;)
Maar intussen ben ik er dus wel aan gewend, en versta ik de mensen (meestal) de eerste keer als ze iets zeggen. Een uitzondering is mijn collega Frank. Hij is afkomstig uit China, 65 jaar, en hoewel hij hier al tientallen jaren woont en werkt heeft hij nog steeds een sterk accent.. Het is een hele aardige en vrolijke man, maar helaas soms dus moeilijk te verstaan. Ook de nurses en patiënten moeten hem vaak drie keer opnieuw vragen wat hij bedoelt, dus dat ligt gelukkig niet aan mij ;)
Het werken hier bevalt op zich wel goed; al binnen een paar weken was ik helemaal gewend in de praktijk. Een groot deel van het werk is natuurlijk hetzelfde als in Nederland; mensen komen tenslotte toch met dezelfde klachten naar de huisarts. Ook hier komen er 's winters veel mensen met luchtweg- en griepklachten, en zie ik veel kinderen met koorts. En ook hier komen de mensen met griep of keelontsteking vragen om antibiotica en moet ik ze uitleggen waarom dat geen zin heeft.. Gelukkig heb ik hier een kwartier per patiënt, dus voor dat soort dingen kun je dan wat extra tijd uitrekken, wat vaak wel helpt.
Maar er zijn ook een aantal grote verschillen met Nederland. Zo ben je hier behalve huisarts ook meteen een soort bedrijfsarts, verzekeringsarts, en jeugdarts. Dus mensen komen regelmatig langs omdat ze een briefje van de dokter nodig hebben dat ze niet kunnen werken, waarbij je dan meteen een uitspraak moet doen hoe lang je denkt dat het gaat duren. En mensen die een uitkering krijgen wegens ziekte moeten door de huisarts elke drie maanden opnieuw beoordeeld worden, met opnieuw invullen van formulieren om te bekijken of er iets veranderd is, of ze nog steeds niet kunnen werken, of dat zal gaan verbeteren en hoe lang dat zal gaan duren. Turangi is een dorp waar vooral de Maori-bevolking (die zo'n 65% van de patiënten uitmaken) veel armoede en werkloosheid kent. En aangezien een sickness benefit een hogere uitkering geeft dan een unemployment benefit, waarbij mensen bij die laatste ook nog een sollicitatieplicht hebben en elke week een paar brieven moeten schrijven, proberen veel mensen in een sickness benefit terecht te komen en te blijven. Al die mensen mag ik dus beoordelen.. Soms is het vrij duidelijk (bijvoorbeeld iemand met chronische hevige rugklachten die daardoor veel werkzaamheden niet kan doen), maar soms is het nog wel even puzzelen.. Zo zijn er ook mensen die onder het mom van vage psychische klachten zo'n uitkering ontvangen, die vrolijk en lachend je spreekkamer binnen komen lopen. En vervolgens erg gepikeerd raken als je teveel doorvraagt over hoe het met hun klachten gaat, welke behandeling ze krijgen of gehad hebben, en waarom ze met de huidige klachten niet kunnen werken. Gelukkig bestaat er de optie om een second opinion aan te raden door een onafhankelijk arts, waar ik dan ook regelmatig gebruik van maak. En vaak schrijf ik ook maar gewoon het formulier uit, als de afgelopen vijf jaar elke andere dokter dat ook heeft gedaan en er in de klachten niets veranderd is, ook al heb ik zelf af en toe mijn twijfels.. Vervelende discussies over uitkeringen en formulieren kunnen tenslotte ook in de weg staan bij de relatie die je met een patiënt hebt; zeker als je de zoveelste tijdelijke dokter bent die nog geen vertrouwensband op heeft kunnen bouwen met mensen.. Al met al kunnen de formulieren en dit soort gesprekken wel een uitdaging zijn :) En dan heb je die 15 minuten consulttijd hard nodig.. Lang leve het Nederlandse systeem waar je als huisarts dat soort ondankbare taken standaard aan een onafhankelijke arts kunt overlaten :)
Een ander verschil met het Nederlandse systeem is dat mensen hier moeten betalen voor een huisartsenconsult. Omdat Turangi in een achterstandsgebied zit, krijgt de praktijk speciale subsidie waardoor ze het laagste tarief kunnen rekenen (18 dollar voor een consult, waarbij eventueel urine-onderzoek en ander aanvullend onderzoek erbij in zit). Maar gemiddeld in Nieuw-Zeeland betaal je al gauw 35 dollar voor een consult, en als je in bijv. een duurdere buurt in Auckland of Wellington woont betaal je gemakkelijk 50 dollar.. Plus kosten voor urine-onderzoek, ECG, bloedprikken, of wat er verder maar nodig is.. Er zijn wel een paar uitzonderingen; zo is het voor kinderen tot 14 jaar gratis, wordt een eerste (lang) psychiatrisch consult vergoed, net als een consult over sexual health tot 25 jaar (bijv. over anticonceptie, uitstrijkje, zwangerschap, SOA's). En als je klacht het gevolg is van een ongeluk (in de breedst mogelijke zin; van een auto-ongeval of een hand die per ongeluk in de woodchipper is gestoken tot iemand die op een tak is gestapt en een wondje in zijn voet heeft) val je ook onder een aparte regeling, waardoor de medische kosten vergoed worden door de overheid. Mensen proberen dan ook regelmatig om binnen deze regeling te vallen (bijv. iemand met chronische rugklachten die het met een verkeerde beweging weer in zijn rug is geschoten). Ook dan vul ik meestal het formulier maar gewoon in; de overheid heeft aparte mensen in dienst die alle aanvragen bekijken en beoordelen of mensen terecht zijn aangemeld voor die regeling.
En nog een verschil met het Nederlandse systeem is dat hier behalve het publieke systeem (de normale ziekenhuizen) er ook een particulier systeem is, bijv. veel specialisten die in een soort prive-kliniek werken. In het publieke systeem zijn de wachtlijsten lang; voor een verwijzing naar een specialist kun je gemakkelijk 6-12 weken wachten, en bijvoorbeeld echo-onderzoek van de buik kan in deze regio zelfs tot een jaar duren! In het particuliere systeem kun je vrijwel meteen terecht, maar daar zijn dan weer kosten aan verbonden die veel mensen (vooral in Turangi) niet kunnen betalen. Rijkere mensen hebben vaak een aparte ziektekostenverzekering die in veel gevallen particuliere behandeling (deels) vergoed, maar de arme en werkloze mensen hebben uiteraard zo'n verzekering niet. Veel mensen proberen dan ook als het even gaat binnen het ongevallen-systeem te vallen, zodat snelle behandeling vergoed wordt.
En de afstanden zijn veel groter.. Voor sommige verwijzingen kunnen mensen terecht in Taupo (45 min. rijden), maar voor de meeste verwijzingen moeten mensen naar Rotorua (2 uur rijden) of soms naar Hamilton (2,5h rijden). Daar komt bij dat een aantal mensen geen auto tot hun beschikking hebben, of geen geld voor benzine om dat eind heen en terug te rijden. Dat maakt verwijzen soms moeilijk, waardoor mensen vaak veel langer met klachten doorlopen dan in Nederland het geval zou zijn. Voordeel is dat je als huisarts wel meer kunt doen hier en mensen langer zelf begeleid, wat ook erg fijn en leerzaam kan zijn :) En er zijn speciale regelingen voor gesubsidieerd vervoer als mensen echt verwezen moeten worden naar het ziekenhuis maar daar zelf niet kunnen komen.
De problemen met het vervoer, en de kosten die mensen voor een consult moeten betalen, zorgen er soms voor dat mensen lang wachten voor ze eindelijk naar de dokter komen.. Zo had ik 2 weken geleden een jongen van achteraan in de twintig op mijn spreekuur die anderhalve week geleden in een vechtpartij terecht was gekomen en sindsdien zijn mond niet meer goed kon openen, en niet meer kon eten.. Hij leefde al 2 weken op alleen vloeistof en wat pap. Hij bleek zijn kaak op 2 plaatsen gebroken te hebben.. Wat intussen dus alweer vergroeid was. Intussen is hij met gesubsidieerd vervoer een paar keer naar de kaakchirurg in Hamilton geweest en is hij geopereerd, al weet ik niet hoe het nu met hem gaat. Maar het is wel bijzonder om dit soort problemen te zien, wat voor hier vrij normaal is. En dan zit je in een ontwikkeld westers land..
In elk geval is het voor mij een leerzame ervaring om in een ander gezondheidszorgsysteem te werken. Ik waardeer in elk geval nu al hoe goed we het in Nederland voor elkaar hebben. Veel dingen die in Nederland heel normaal zijn, zoals de gratis toegang tot huisartsenzorg, een ziekenhuis op korte afstand en wachtlijsten die te overzien zijn (in elk geval voor onderzoeken en dringende verwijzingen), blijken toch wel een groot goed te zijn dat blijkbaar helemaal niet zo "normaal" is als je het vergelijkt met andere landen.. En ik waardeer onze bedrijfsartsen ook een stuk meer dan ik al deed :)
Heb ik dan alleen maar gewerkt de afgelopen maand? Nee hoor! Ik ben twee keer een weekendje weg geweest, even heerlijk ertussenuit :) Een weekend ben ik naar Napier geweest, aan de oostkust. Die stad is in de jaren '30 verwoest door 2 aardbevingen die kort achter elkaar kwamen, en is toen herbouwd in de art-deco stijl van die tijd. De gebouwen worden nog steeds in die stijl in stand gehouden. Erg mooi om te zien en daar doorheen te lopen! En bovendien ligt de stad in een gebied waar het meestal mooi weer is, en een beetje warmer ook dan het gebied waar ik woon. Dus ideaal voor een weekenduitstapje! Bovendien bleek het dat weekend ook nog Maori nieuwjaar te zijn, wat gevierd werd met o.a. een mooie vuurwerkshow. Kwam dat even goed uit :)
Verder ben ik nog een weekend naar Tauranga geweest, een stad aan de Noordkust. Ook daar was het stralend weer en heb ik heerlijk aan het waterfront van het zonnetje kunnen genieten. En vlakbij de stad ligt Mount Maunganui, een heuvel die uitkijkt over het water en het strand.. Je kunt er prachtig wandelen, en op de top heb je een werkelijk prachtig uitzicht! Zie de foto's.. ;)
Zo, hier ga ik het maar even bij laten voor nu.. Heel veel liefs aan jullie allemaal, ik denk regelmatig aan jullie :) Als ik weer wat nieuws te melden hebt volgt de volgende blog!
Heel veel groetjes,
Jelle
-
19 Juli 2015 - 08:50
Carlo:
Zo Jelle,
Mooi om te zien dat je daar ook zeikerds over de vloer krijgt (ik vraag me af of je het wel eens door de vingers ziet die keuringen op sickness benefit)...
Aan de andere kant heb je minder patiënten omdat je eigenlijk in een soort achterstandswijk zit en waar iedereen niet zomaar komt aanlopen vanwege de consultkosten en dan kun je je inderdaad wel vermaken door naar het noorden en het oosten gaan. Laat me raden de volgende trip wordt naar het westen of naar het zuiden lol!
Maar mooi om te lezen dat je je ook goed vermaakt! Keep that going!
Groetjes, Carlo -
19 Juli 2015 - 09:44
Ymke:
Wat een mooi verhaal weer!! Mooi om zo'n fijn inzicht te krijgen in hoe het in andere landen gaat.. Daardoor ga je het hier toch weer meer waarderen inderdaad (ook al ben ik altijd al iemand geweest die anderen eraan helpt herinneren hoe goed we het hier geregeld hebben vergeleken met andere landen -
19 Juli 2015 - 09:44
Ymke:
Wat een mooi verhaal weer!! Mooi om zo'n fijn inzicht te krijgen in hoe het in andere landen gaat.. Daardoor ga je het hier toch weer meer waarderen inderdaad (ook al ben ik altijd al iemand geweest die anderen eraan helpt herinneren hoe goed we het hier geregeld hebben vergeleken met andere landen -
19 Juli 2015 - 09:44
Ymke:
Wat een mooi verhaal weer!! Mooi om zo'n fijn inzicht te krijgen in hoe het in andere landen gaat.. Daardoor ga je het hier toch weer meer waarderen inderdaad (ook al ben ik altijd al iemand geweest die anderen eraan helpt herinneren hoe goed we het hier geregeld hebben vergeleken met andere landen -
19 Juli 2015 - 09:47
Renée:
Heej Jelle!
Leuk om je verhaal te lezen en te horen dat we het toch wel erg goed hebben in Nederland. Vreemd he, dat cultuurverschil, terwijl je zou denken dat Nieuw-Zeeland toch behoorlijk ontwikkeld is...
Heel veel plezier daar en vergeet niet te genieten en mooie uitstapjes te maken!!!
groetjes
Renée -
19 Juli 2015 - 10:30
Sylvia :
Ha Jelle,
Leuk om weer een update te krijgen!
We mogen toch echt niet klagen in Nederland.
Succes en ook genieten hè.
Sylvia -
19 Juli 2015 - 10:30
Linda Sanderman:
Hoi Jelle! Wat leuk om te lezen! Dat accentverschil zal wel even lastig zijn geweest denk ik! Haha.. Bijzonder ook dat het systeem op die manier werkt daar! Interssant..:). Had verwacht dat het daar beter voor elkaar zou zijn, maar in Nederland is het toch wel erg goed geregeld zo te lezen! Veel (werk)plezier! Lfss Linda -
19 Juli 2015 - 11:11
Geert Hagens:
Hey Jelle,
Leuk om te lezen hoe het werken je in Nieuw Zeeland afgaat. Met die accenten lijkt me dat nog niet zo makkelijk. Kunnen ze je naam wel goed uitspreken? Of maken ze daar ook iets moois van?
Groeten Geert -
19 Juli 2015 - 13:05
Milou:
Hey Jelle,
Interessant om te lezen hoe het zorgstelsel daar
werkt, een wereld van verschil zo te lezen!
Nog bedankt voor je kaartje dat we op de HAP hebben ontvangen,
Nog veel (werk) plezier daar!
Groetjes Milou -
19 Juli 2015 - 14:39
Debbie:
Ha Jelle!
Wat fijn dat je je weg weet te vinden in t onwennige en hoogdrempelige systeem daarzo!
Klinkt en is idd heel wat anders dan de neusverkoudheidjes die niet kunnen wachten tot maandag in onze setting!
Geniet ervan en een spoedig herstel hopelijk zodat je veel tripjes nog kunt maken!
Groetjes,
Deb -
19 Juli 2015 - 15:18
Pap:
Hoi Jellle mooie foto's verheug me al op volgend jaar als wij die kant uitgaan. Hopelijk niet te koud nu met de winter. Neem aan dat het hout kacheltje lekker brandt in je huis(je). Lijkt mij ook niet zo makkelijk om een besluit te nemen voor de mensen ziek te schrijven, omdat ze het al niet zo breed hebben en dit eigenlijk tegen je geweten ingaat, maar ja zoals je al schrijft hebben we hier in Holland bedrijfsartsen die zich daar het hoofd over mogen breken. Wens je nog een fijne tijd en tot schrijfs / skypen
Groetjes Pap -
20 Juli 2015 - 21:58
Sarah:
Hee Jelle,
Weer een leuk verhaal om te lezen! Het klinkt alsof je je plekje gevonden hebt.
ik hoop in ieder geval dat je het naar je zin hebt en van de ervaring bljjft genieten.
Xxx -
21 Juli 2015 - 21:02
Anita:
Hoi Jelle.
Waat leuk um waer get te huure/laeze van dich!!!
Haha, ken mich veursjtelle, det ut waal ens verwarrend ken zien met de taal. Lol!!!
Interessant um te laeze wie ut down-under allemaol geregeld met de zörg.
Door dien moeije verhaole liere weej auch nog get euver angere culture, prachtig!!
Super, desse auch zoe heerlik kens geneete van de moeije natuur. Geisse den allein op sjtap of haesse gezelsjap?
Geneet maar good van alles en ich sjpits mich al op dien volgend versjlaag!!!
Groetjes, Anita. -
22 Juli 2015 - 12:14
Marion:
Ha Jelle,
sjiek verhaal weer. Ha ja dat lijkt me inderdaad even wennen met die accenten. Troost, dat zullen ze met jouw accent ook wel hebben.. ;p
Maar goed om te lezen dat je inmiddels een beetje ingewerkt bent en de eerste eigen verkoudheid ook weer achter de rug hebt. Je wordt al bijna een local zo te horen! En misschien volgende keer juist wat meer tekst over je uitstapjes..?
groetjes, Marion
-
05 Augustus 2015 - 15:35
MCC:
Allemaal heel indrukwekkend wat je schrijft.
vele groetjes uit het zonnige Maastricht
de bups van medisch centrum caberg
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley